Ucieczka (do przodu!) w ekonomię społeczną

fot. Richard Giles (Creative Commons Licence)

Rok 2012 to Międzynarodowy Rok Spółdzielczości, więc o spółdzielniach siłą rzeczy trzeba teraz mówić głośno. Niecały tydzień temu dobiegły końca Spółdzielcze Spotkania z Ekonomią Społeczną na Podkarpaciu, podczas których liderzy i liderki lokalni zastanawiali się m.in. nad przyszłością spółdzielczości socjalnej w ich województwie. Nic w tym dziwnego, skoro od początku tego roku powstało tam już ponad 20 nowych spółdzielni! 

Trzymając kciuki za powodzenie wszystkich z nich, przenosimy się na Lubelszczyznę, gdzie również mamy wysyp spółdzielni socjalnych. 

Exodus - nowa spółdzielnia socjalna w Kraśniku

Jak mówi Danuta Szydłowska, prezeska Kraśnickiego Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych, jeszcze do niedawna Kraśnik stanowił białą plamę na mapie ekonomii społecznej regionu. 

„Stąd pomysł na projekt «Razem możemy więcej! Zakładamy spółdzielnię socjalną». Udało nam się pozyskać środki z POKL i tak oto powstała pierwsza spółdzielnia socjalna w Kraśniku - «Exodus». Odbyło się już walne zebranie i zarząd się ukonstytuował, natomiast formalnie dokumenty są na etapie rejestracji w KRS” – dodaje.

Szansę na udział w projekcie mogło dostać tylko 10 osób. 

„Chętnych było bardzo dużo, ale mogliśmy przyjąć tylko 6 matek wychowujących dzieci, 2 osoby z niepełnosprawnością, jedną osobę 50 + oraz jedną przed 24 rokiem życia. Takie były wymogi formalne” - tłumaczy Szydłowska. „Pięć osób założyło spółdzielnię, kolejne pięć dołączy do niej w późniejszym stadium realizacji projektu.”

Na początek przed grupą wybrańców i wybrańczyń czekały dwa bloki szkoleniowe. Pierwszy, dopiero co zakończony, dotyczył m.in. umiejętności interpersonalnych, autoprezentacji, czy kreowania wizerunku. Uczestnicy i uczestniczki wzięli również udział w doradztwie zawodowym – wszystko to, aby ułatwić im pracę nad wizją i strategią działania spółdzielni. Kolejny dział szkoleniowy, który rozpocznie się zaraz po wakacjach, dotyczyć będzie już szkoleń stricte zawodowych, pod kątem wypracowanej idei działalności spółdzielni.

Po pierwsze: motywacja i pomysł na działalność

No właśnie. Plany co do działalności powoli się krystalizują. Ponieważ znaczną część osób, które przystąpiły do projektu, stanowią mamy chcące wrócić na otwarty rynek pracy po urodzeniu dzieci, dlatego też wręcz "naturalnym" pomysłem na działalność biznesową stało się prowadzenie żłobka albo przedszkola. Panie chcą go zorganizować w Kraśniku Fabrycznym. Iwona Czerniak, prezeska zarządu, podkreśla, że wybór ten nie wynika jedynie z ich własnych doświadczeń, ale jest też odpowiedzią na potrzeby lokalne. Wtóruje jej Beata Gajewska, trenerka z zakresu zakładania i prowadzenia spółdzielni socjalnej: 

„Chodzi o to, żeby rzeczywiście weszły w rynek we właściwy sposób”. 

W tej części miasta brakuje takich miejsc, gdzie można zostawić dzieci pod odpowiednią opieką. Kolejną gałęzią działalności spółdzielni ma być gastronomia. Pomysł wymaga jednak jeszcze dookreślenia i dopracowania szczegółów. Na warsztatach padła propozycja prowadzenia karczmy z kuchnią regionalną. Inną opcją jest skupienie się na organizacji cateringu i zaopatrywaniu firm, czy też przyjęć okolicznościowych. Prezeska Czerniak zaznacza jednak, że działalność „Exodusu” nie ograniczy się tylko to tych dwóch przedsięwzięć. Każdy z członków i członkiń ma własne zainteresowania i predyspozycje, także całość spółdzielni chce wykorzystać szeroki potencjał osób ją tworzących. 

"Myślimy o uruchomieniu usług związanych ze sprzątaniem na zewnątrz, zarówno dla firm  jak i osób prywatnych” – konkluduje Czerniak.

Po drugie: zaangażowanie władz lokalnych

Członkinie i członkowie „Exodusu” mocno akcentują wsparcie jakie oferuje im samorząd. 

„Niemalże od samego początku kibicuje nam burmistrz Kraśnika, pan Mirosław Włodarczyk. Często się z nami kontaktuje, a w tej chwili urząd miasta intensywnie szuka dla spółdzielni odpowiedniego lokalu. Uwarunkuje to również jaki ostateczny kształt przyjmie działalność «Exodusu»” – zaznacza Szydłowska.

Należy pamiętać, że spółdzielnia socjalna ma swoją specyfikę, m.in. jest własnością każdego ze swoich członków i członkiń oraz musi być zarządzana demokratycznie. Jest to niezwykle trudne zadanie do osiągnięcia, zwłaszcza gdy powoływana jest przez osoby, które dopiero co się poznają, a każda ma indywidualne podejście, predyspozycje i mocne strony. 

„Umiejętność pracy zespołowej jest kluczową cechą grupy osób, która ma razem współpracować przy jakimś przedsięwzięciu, tym bardziej, jeżeli poprzednio nie miały takiego doświadczenia” – zauważa Gajewska. Jak sama podkreśla, niezwykle istotnym elementem pierwszego bloku warsztatów dotyczących kompetencji interpersonalnych była integracja uczestników i uczestniczek projektu.

Po trzecie: wsparcie OWSS

Co ważne, wsparcie nie kończy się na wypchnięciu młodej, przeszkolonej spółdzielni z gniazda projektu. Oprócz szeregu szkoleń, zarówno z kreowania wizerunku i umiejętności interpersonalnych, jak i te późniejsze zawodowe, oraz jednorazowej dotacji w wysokości 20 tysięcy złotych na każdego członka i członkinię spółdzielni, w kolejnych 12 miesiącach cała grupa otrzyma po kolejne 20 tyięcy złotych wsparcia pomostowego, a w ciągu następnego pół roku połowa tej grupy. Strategia rozwoju została stworzona w perspektywie 5 lat i już powstają pomysły na kolejne działania spółdzielni. 

Regionalne Centrum Ekonomii Społecznej w Lublinie trzyma kciuki za wszystkich członków i członkinie „Exodusu” – oby wszystkie plany okazały się sukcesem i przynosiły im upragnione i zasłużone korzyści.

tekst: Wojciech Kutnik

Wakacje to najlepszy czas na innowacje, czyli o Szkole Letniej Innowacji Społecznych jeszcze słów kilka

Jeszcze do 27 lipca zapraszamy kadrę Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej z województw: lubelskiego, podlaskiego i podkarpackiego na letni warsztat innowacji społecznych.

Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej (OWES) mają coraz większe doświadczenie w budowaniu lokalnego potencjału i rozbudzaniu uśpionych często talentów i aktywności w społecznościach lokalnych. Ich działania mają duże znaczenie dla rozwoju lokalnego; ich pracownicy i pracowniczki spędzają niezliczoną ilość czasu na budowaniu partnerstw, zachęcaniu samorządów lokalnych i innych organizacji do wspólnej pracy na rzecz budowania silnego sektora ekonomii społecznej. Co szczególnie istotne, OWES pokazują podmiotom ekonomii społecznej, jak przetrwać w warunkach rynkowych, jak nie stracić przy tym społecznego charakteru, jak odnaleźć się w gąszczu skomplikowanych i często nieprzyjaznych przepisów.

To bardzo trudne zadanie. Jesteśmy pewni, że pracownicy i pracowniczki OWES z całej Polski przez ostatnie kilka lat zdobyli ogromną ilość wiedzy i doświadczeń, dzięki którym prowadzone przez nich działania są coraz skuteczniejsze. Chcąc wesprzeć pracowników i pracowniczki OWES w ich ciągłym rozwoju, Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) organizuje Szkołę Letnią Innowacji Społecznych. Ma ona stać się przestrzenią do wspólnego odkrywania nowych obszarów współpracy, czerpania inspiracji i poszukiwania rozwiązań „problemów nierozwiązywalnych”, z jakimi każdy z nas mierzy się w pracy w obszarze ekonomii społecznej. Do wzięcia udziału w tym pierwszym tego typu wydarzeniu zapraszamy współpracujące z nami od blisko dwóch lat organizacje z terenu województw podlaskiego, podkarpackiego i lubelskiego.

Szkoła Letnia Innowacji Społecznych ma w swoim zamyśle stworzyć wartość dodaną, którą uzyskać można tylko dzięki wspólnej, twórczej pracy. Podczas warsztatów poznamy przykłady sprawdzonych innowacji społecznych, przetestujemy narzędzia podnoszące poziom komunikacji i partycypacji społeczności lokalnych oraz porozmawiamy o ekonomii społecznej z punktu widzenia globalnych wyzwań, które bezpośrednio dotykają nasze najbliższe otoczenie Podzielimy się także doświadczeniami UNDP zarówno z Polski, jak i innych krajów, gdzie podobne problemy rozwiązywane są na wiele różnych sposobów. Co najważniejsze jednak, efektem wspólnie spędzonego tygodnia, ma być zespołowo wypracowany pomysł na innowację społeczną w regionach, z których przyjadą uczestnicy i uczestniczki!

Rozmawiamy z osobami, które zgłosiły się do udziału w Szkole do tej pory, bo zależy nam na tym, by dowiedzieć się, co je do tego skłoniło, jaka jest ich motywacja i oczekiwania. Oto, czego się dowiedzieliśmy :

Gdy tylko dostałam od koleżanki z pracy link do informacji na temat Szkoły, momentalnie spodobała mi się jej tematyka. Od razu pomyślałam o swojej pracy zawodowej i o tym, jak praktyczna wiedza zdobyta na tym spotkaniu, pomogłaby mi realizować moje zadania.(…) ponadto zależy mi na tym, by uczulać wszystkie osoby, z którymi się stykam, na problematykę społeczną. (…)

To, co najbardziej mi się spodobało w blokach tematycznych, to zawarta w nich walka ze stereotypizacją i marginalizacją społeczną. Te tematy bardzo mnie ciekawią, zwłaszcza w kontekście równości szans ze względu na płeć oraz budowania i podtrzymywania relacji ze światem biznesu dla pożytku szerszej społeczności lokalnej.

Tydzień w malowniczym Nasutowie pod Lublinem, w towarzystwie grupy osób o podobnych pasjach i zainteresowaniach, poświęcony wspólnej pracy i zabawie? Nie tylko według nas to świetny pomysł. Gorąco liczymy na Wasze uczestnictwo!

Program i więcej szczegółowych informacji dostępne są tutaj. 

tekst: Anna Szadkowska-Ciężka

Klauzule społeczne? O tym trzeba rozmawiać!

Klauzule społeczne dla rozwoju ekonomii społecznej

Regionalne Centrum Ekonomii Społecznej UNDP w Lublinie zaprasza na spotkanie poświęcone klauzulom społecznym, które odbędzie się
1 sierpnia 2012 o godzinie 11.30
w siedzibie RCES przy ul. Peowiaków 11, 

20-007 Lublin

Rola klauzul społecznych oraz szeregu mechanizmów i narzędzi określonych jako społecznie odpowiedzialne zamówienia publiczne cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem i jest szeroko dyskutowana. Powszechnie uważa się, że ich wykorzystanie stanowi istotny czynnik gwarantujący m.in.: kreowanie społecznie odpowiedzialnych zachowań rynkowych, zrównoważony rozwój, efektywne rozwiązywanie problemów społecznych, odpowiedzialne wydatkowanie pieniędzy publicznych. Ponadto klauzule społeczne stanowią nieodzowny element trwałego i stabilnego rozwoju ekonomii społecznej i reprezentujących je podmiotów. Niemniej praktyka pokazuje, że instrumenty te, choć skuteczne i sprawdzone, nie są przez instytucje publiczne dostatecznie wykorzystywane.

Zapraszamy przedstawicieli i przedstawicielki Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej, samorządów, organizacji pozarządowych, instytucji rynku pracy i pomocy społecznej, podmiotów ekonomii społecznej oraz inne zainteresowane tematem osoby i instytucje do wzięcia udziału w spotkaniu, podczas którego porozmawiamy na temat:

1. Definicji klauzul społecznych
2. Sposobach stosowania klauzul społecznych w polskim prawie zamówień publicznych;
3. Atutach stosowania klauzul społecznych;
4. Znaczeniu klauzul społecznych dla ekonomii społecznej i zrównoważonego rozwoju;

Spotkanie poprowadzi Elżbieta Świętek, ekspertka Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) w zakresie klauzul społecznych.

Swoje zgłoszenia proszę przesyłać pod adres katarzyna.zabratanska@undp.org do 27 lipca 2012.
W razie dodatkowych pytań zachęcamy również do kontaktu telefonicznego 81 532 23 27.

Spółdzielcze Spotkania z Ekonomią Społeczną na Podkarpaciu za nami!

Spółdzielcze Spotkania z Ekonomią Społeczną w Rzeszowie, fot. Kamila Michalik

Laboratorium eksperckie w Tarnobrzegu

Wczoraj, podczas spotkania w Tarnobrzegu, niewielka frekwencja okazała się fantastyczną okazją do wspólnego zastanowienia się nad przyszłością spółdzielczości socjalnej na Podkarpaciu. Chcemy na gorąco podzielić się z Wami kilkoma wnioskami (i otwartymi pytaniami) z tego spotkania:

1. Spółdzielnie socjalne to świetne narzędzie do pracy z osobami w wieku 50+. Wszystkie zgromadzone na sali osoby zgadzały się co do tego, że w dobie wydłużającego się wieku produkcyjnego, to właśnie spółdzielnie socjalne mogą doskonale zaspokajać potrzeby zarówno tej grupy wiekowej, jak i społeczności lokalnych. 
2. Niezwykle ważne jest dostosowanie form działania tego typu podmiotów do możliwości osób 50+ z jednej strony, z drugiej zaś ważne jest również tworzenie systemu zachęt ze strony państwa, by tego typu podmioty powstawały. 
3. Tak, jak tradycje i wartości rodzinne przenoszone są z pokolenia na pokolenie, tak i wartości spółdzielcze warto przenosić z pokolenia na pokolenie - w tym wypadku z pokolenia "starych" spółdzielni socjalnych, na pokolenie ich "młodych" następczyń. System mentoringu i wsparcia dla nowo zakładanych podmiotów ze strony tych funkcjonujących od lat, może okazać się bardzo efektywny!
4. Spółdzielczość wśród osób 50+ (jak w każdej grupie zresztą) wymaga liderów i liderek, wymaga również wsparcia kierowanego do tej grupy wiekowej. Jakie organizacje zaprosić do współpracy? Czy wystarczy tu Uniwersytet Trzeciego Wieku? Jak budować system wsparcia odpowiedni dla tej grupy wiekowej? To pytania, na które trzeba sobie odpowiedzieć. 
5. Czy spółdzielnia socjalna ma być "trampoliną" do wyjścia z wykluczenia społecznego, czy firmą, która się profesjonalizuje i rozwija? Jak długo członkowie i członkinie spółdzielni socjalnej powinni być z nią związani? Na to pytanie eksperci i ekspertki nie potrafili znaleźć wspólnej odpowiedzi. 
6. Spółdzielnie socjalne to również doskonałe narzędzie dla osób młodych, które - jak doskonale wiemy - są teraz grupą wiekową w najtrudniejszej bodaj sytuacji na rynku pracy.

I na koniec wniosek - z naszej perspektywy - najważniejszy: spółdzielnie socjalne powinny się spotykać, rozmawiać, wymieniać spostrzeżenia, komentarze, dzielić się wiedzą, a spotkania te powinny być cykliczne! Bardzo się z tego cieszymy i deklarujemy w tej kwestii pełne wsparcie!

Rzeszów: w nowej perspektywie finansowej mówmy wspólnym głosem

Spotkanie w Rzeszowie niedawno się skończyło, dzielimy się więc garścią wniosków na gorąco. Tu największy nacisk położono na marketing podmiotów ekonomii społecznej i ich ogromne w tym zakresie potrzeby. O tym, jak trudno spółdzielniom się promować, i jak trudno klientom i klientkom do nich dotrzeć, a także jak temu zaradzić, dyskutowano długo i burzliwie. 

Podobnie jak w Tarnobrzegu, uczestnicy i uczestniczki spotkania dostrzegli potrzebę spotykania się, wspierania i wspólnego tworzenia rozwiązań dostosowanych do potrzeb lokalnego środowiska ekonomii społecznej. Jest to szczególnie ważne w obliczu nowej perspektywy finansowej, gdzie większość decyzji o wydatkowaniu środków podejmowana będzie na poziomie regionalnym. 

"Musimy nauczyć się ze sobą rozmawiać i być gotowi do podjęcia tej debaty, po to, by wspólnie zdecydować, co jest dla nas, na naszym terenie, w naszym środowisku, ważne, co najważniejsze, a z czego możemy zrezygnować", mówi Kamila Michalik, współorganizatorka spotkań ze strony UNDP. 

Bardzo dziękujemy wszystkim uczestnikom i uczestniczkom oraz organizatorom i organizatorkom za udział i wysiłek włożony w organizację spotkań. To bardzo ważne, że środowisko spółdzielni socjalnych buduje "wspólny front" na Podkarpaciu. Trzymamy kciuki!

tekst: Kamila Michalik,  Anna Szadkowska-Ciężka

Zakochaj się w Kopenhadze, czyli o zrównoważonym mieście

Kopenhaga – tu aż chce się żyć

fot. Kontraframe, www.kk.dk

Stolica Danii, czwarte co do wielkości miasto skandynawskie plasujące się niezmiennie na najwyższych pozycjach na świecie pod względem jakości życia i najbardziej zielone miasto w Europie według Komisji Europejskiej, liczy sobie 1,7 miliona mieszkańców i mieszkanek. To stosunkowo niewielkie jak na stolicę miasto postawiło sobie niezwykle ambitne cele, które konsekwentnie i uparcie realizuje od wielu lat.

Założenie wydaje się proste: w 2025 roku Kopenhaga będzie miastem, w którym na drogach mijać będziesz przede wszystkim rowerzystów i rowerzystki, w autobusie usłyszysz gwar znajomych osób, obiad będziesz jadać na zielonych trawnikach, na ukwieconych dachach urządzać będziesz pikniki z przyjaciółmi, a wdychając powietrze poczujesz nadmorską bryzę. Jak to się robi? I co to ma wspólnego z ekonomią społeczną?

Plan Klimatyczny CPH 2025

W maju 2012 roku Kopenhaga rozpoczęła realizację Klimatycznego Planu, wyjątkowego i niezwykle ambitnego przedsięwzięcia pod względem wprowadzania w życie zasad zrównoważonego rozwoju. Dlaczego ambitnego? Do 2025 roku Kopenhaga zobowiązuje się do osiągnięcia statusu miasta całkowicie neutralnego pod względem emisji dwutlenku węgla, czyli redukcji emisji CO2 o 1,1 mln ton! Co więcej, przyjęty plan pokazuje wyraźnie, że cel jest nie tylko realny do osiągnięcia, w długiej perspektywie on się również niesamowicie opłaca. Sukces planu to zaangażowanie w jego realizację nie tylko władz miasta czy rządu Danii, lecz przede wszystkim  mieszkanek i mieszkańców miasta, lokalnego biznesu i wszystkich, choćby najmniejszych, działających w Kopenhadze organizacji czy instytucji.

Zielona gospodarka po kopenhasku, czyli skąd bierze się fenomen duńskiej stolicy i dlaczego Kopenhaga inspiruje do naśladowania?

W latach 2005-2001 udało się w Kopenhadze zredukować emisję dwutlenku węgla aż o 21%. Dalsze działania na rzecz ograniczenia emisji dwutlenku węgla obejmować będą takie dziedziny życia jak transport, produkcja energii, konsumpcja energii oraz…  wszelkiego rodzaju inicjatywy polityczne i społeczne.

fot. Heien, www.kk.dk 

Transport

Co trzeba zrobić, żeby ludzie częściej korzystali z własnych nóg, rowerów czy transportu publicznego, ograniczając tym samym emisję CO2? W Kopenhadze zaplanowano do 2025 roku:

• Zwiększyć do 75% liczbę dróg przeznaczonych dla pieszych, rowerzystów i/lub transportu publicznego
• Przekształcić aż połowę spośród wszystkich dróg dojazdowych z miejsc zamieszkania do miejsc pracy/szkół na drogi rowerowe
• Zachęcić kolejne 20% mieszkańców i mieszkanek do korzystania z transportu publicznego
• Zachęcić 20-30% mieszkańców i mieszkanek Kopenhagi do korzystania z transportu opartego na technologii elektrycznej, hybrydowej, hydrogenowej, biogazie i biomasie.
• Wykorzystywać nowoczesne, ekologiczne paliwa w transporcie ciężarowym (min. 30-40%).

Produkcja energii

Zneutralizowanie zużycia węgla w ciepłownictwie, energia elektryczna uzyskiwana z elektrowni wiatrowych i biomasy, segregacja i recycling wszystkich odpadów pochodzących z gospodarstw domowych i przemysłu, całkowite ponowne wykorzystanie odpadów bioorganicznych do produkcji biogazu – to założone przez Kopenhaski Plan Klimatyczny cele do 2025 roku. Jak je osiągnąć?

• Zaangażować społeczności lokalne w stworzenie farm wiatrowych
• Wprowadzić zmiany w elektrowniach, dzięki którym będą mogły przejść na wykorzystywanie biomasy (tutaj – uwaga – w sukurs przychodzi również już z powodzeniem wykorzystywana technologia geotermalna)
• Przetwarzanie (recycling) surowców wtórnych zapobiegać będzie niepotrzebnym stratom energii.

   fot. Harden, www.kk.dk

Konsumpcja energii

Wszyscy doskonale wiemy, jak ogromne ilości energii zużywamy każdego dnia w domach, biurach, sklepach i fabrykach. Redukcja zużycia ciepła i elektryczności : o 20% w instytucjach publicznych i przedsiębiorstwach, a o 10% w gospodarstwach domowych, to tak naprawdę gigantyczne przedsięwzięcie. Nowoczesne technologie budownictwa, kolektory słoneczne i – przede wszystkim – edukacja mieszkańców i mieszkanek Kopenhagi w ramach programu inteligentnego miasta, to metody osiągania założonych celów.

Ekologia i ekonomia

Władze Kopenhagi w rozwijaniu zielonej gospodarki widzą doskonałą szansę na budowanie sojuszy gospodarczych i politycznych i dzielenia się sprawdzonymi rozwiązaniami z innymi. 

„Miasta na całym świecie mogą i powinny uczyć się od siebie nawzajem. My jednak chcemy być jeszcze ambitniejsi: chcemy przekazywać innym miastom konkretne, gotowe rozwiązania, które się sprawdziły. Nie ma najmniejszej potrzeby, by w każdym mieście na nowo odkrywać Amerykę!” – mówi Frank Jensen, burmistrz Kopenhagi.

W ostatecznym rozrachunku jednak, przejście na zieloną gospodarkę możliwe jest tylko wtedy, kiedy jest ekonomicznie uzasadnione. „To musi się opłacać. Takie jest podstawowe założenie ambitnego projektu Kopenhagi. Wierzymy, że również w skali światowej, przejście na zielona gospodarkę może być nowym bodźcem do rozwoju i globalnego wzrostu gospodarczego” – zgodnie stwierdzają burmistrz Kopenhagi i minister handlu i inwestycji Danii, Pia Olsen.

Przyjrzyjmy się więc ekonomicznemu rachunkowi zysków i strat z całego przedsięwzięcia.

Koszty:

• Rozszerzenie sieci transportu publicznego i budowa nowych dróg ruchu pieszego i rowerowego,
• Modernizacja elektrowni,
• Budowa elektrowni wiatrowych,
• kampanie społeczne i edukacyjne

Zyski:

• Ucieczka od rosnących kosztów tradycyjnych źródeł energii,
• Energooszczędność w architekturze miasta (która pozostanie na lata!)
• Poprawa zdrowia i jakości życia mieszkańców i mieszkanek Kopenhagi poprzez zmniejszenie hałasu, zanieczyszczeń i zwiększenie ilości tlenu w powietrzu.
• Rozwój gospodarki i usług (w szczególności zielone miejsca pracy!)
• Znaczny wzrost zatrudnienia
• Nowe zielone miejsca pracy

Podpatrywanie innych i poszukiwanie rozwiązań systemowych

Kopenhaga od samego początku uczyła się od innych, poszukując rozwiązań w innych miejscach – Londynie, Hamburgu czy Amsterdamie. To, co odróżnia „podejście kopenhaskie” od innych, to „podejście systemowe”, czyli potrzeba poszukiwania całościowych rozwiązań, a nie ograniczania się jedynie do pojedynczych, wyizolowanych działań. Rury, pompy czy kable traktowane są tu jako narzędzia do realizacji wizji, która łączy w sobie zarówno strategię polityczną, jak i technologię, teorię zarządzania czy nowoczesną naukę.

Niezwykle znamienne jest również to, że władze Kopenhagi i Danii od samego początku chciały dzielić się swoim doświadczeniem z innymi. Wraz z Meksykiem i Koreą Południową powołano Global Green Growth Forum (3GF), którego misją jest wspieranie procesu przechodzenia na zieloną gospodarkę. Ta kolejna rewolucja przemysłowa (jak się ją już nazywa) odbywać się może bowiem wyłącznie na styku polityki, biznesu i bardzo nowoczesnej technologii.

Czy warto było wdrażać Plan Klimatyczny? Burmistrz Kopenhagi i pani minister handlu i inwestycji decyzję tę podsumowują słowami: 

"Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za budowanie lepszego świata i to naszym zadaniem, jako przywódców politycznych, władz lokalnych czy przedstawicieli biznesu jest zbudowanie takiej strategii inteligentnego rozwoju, dzięki której możliwe będzie tworzenie miejsc pracy i wzrost gospodarczy w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju." 

tekst: Barbara Dąbek, Anna Szadkowska-Ciężka 

Spółdzielcze Spotkania z Ekonomią Społeczną na Podkarpaciu - pierwszy dzień już za nami

fot. Kamila Michalik

W piątek, trzynastego lipca, odbyło się pierwsze z serii Spółdzielczych Spotkań z Ekonomią Społeczną w Leżajsku. 

Trzynastka (w co nigdy nie wątpiliśmy) nie okazała się pechowa - w wydarzeniu wzięło udział ponad trzydzieści osób, w tym aż cztery spółdzielnie socjalne i jedna grupa inicjatywna. Ogromnym zaangażowaniem wykazał się również wicestarosta leżajski, Marek Kogut, który uczestniczył w spotkaniu od samego początku do samego końca. 

Rozmawialiśmy między innymi o współpracy z samorządem poprzez działalność odpłatną spółdzielni socjalnych, zaś za przykład tego typu współpracy Beata Matyjaszczyk podawała Gdańsk. Co takiego dzieje się w Gdańsku? Postaramy się o tym napisać coś więcej!

Bardzo wiele emocji wzbudził wątek klauzul społecznych, które są dla spółdzielni socjalnych ogromną szansą - pod warunkiem wszakże, że będą one konkurencyjne pod względem jakości i ceny.

Zależało nam na tym, by przedstawić potencjalne korzyści, jakie może mieć samorząd lokalny ze współpracy ze spółdzielniami socjalnymi:

• powstawanie nowych podmiotów wspomaga konkurencję i powoduje wzrost jakości usług lub obniżenie ceny, 
• wspieranie dostępności nowych lub nie świadczonych dotąd usług dla społeczności
• tworzenie nowych miejsc pracy
• integracja społeczna i zawodowa osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym

Wygląda na to, że wszyscy się co do tego zgadzamy - mówię tu zarówno o przedstawicielkach i przedstawicielach spółdzielni, organizacji wspierających ich działalność i rozwój, jak i o osobach reprezentujących samorząd. Co zatem zrobić, żeby od zgody przejść do działania? Jak zachęcić samorządy do korzystania z przysługujących im form prawnych? O tym również będziemy jeszcze pisać, zachęcamy też do dyskusji!

tekst: Kamila Michalik, Anna Szadkowska-Ciężka

Ekonomia społeczna dla zrównoważonego rozwoju

symbol szczytu w Rio, który obiegł cały świat:
gigantyczna, świecąca w nocy rzeźba z plastikowych butelek,
ustawiona na plaży Botafogo w Rio de Janeiro (Brazylia)

20-22 czerwca 2012 to niezwykle ważne daty w historii naszej planety. W słynącym z ogromnych obszarów dotkniętych ubóstwem, jednym z najszybciej rozrastających się miast świata, odbyła się w tych dniach Konferencja Narodów Zjednoczonych na temat Zrównoważonego Rozwoju. 

Dlaczego zrównoważony rozwój?

Mimo że o zrównoważonym rozwoju mówi się głośno i wyraźnie od wielu lat, po dwudziestu latach od poprzedniego poprzedniego szczytu klimatycznego konieczne okazało się ponowne wzbudzenie zainteresowania i woli politycznej do zadbania o zrównoważony rozwój. Czy udało nam się, w skali globalnej, osiągnąć postępy? Czy jesteśmy w stanie oszacować skalę rozwoju, jaki się w tej dziedzinie dokonał? Co wiemy na temat luk, które pozostały do wypełnienia? Na ile udaje nam się wypełniać zalecania z poprzednich konferencji, w tym przede wszystkim Szczytów Ziemi. Czy umiemy nazwać, czy jesteśmy przygotowani do nowych wyzwań, o których jeszcze kilka lat temu nie mieliśmy pojęcia?

Godne warunki do życia: czysta planeta bez głodu i ubóstwa i przedsiębiorstwa społeczne

Kiedy mówimy o zrównoważonym rozwoju, nie skupiamy się wyłącznie na klimacie czy zanieczyszczeniu środowiska. Obrady skupiały się więc równolegle na dwóch kluczowych tematach: zielonej gospodarki w kontekście zrównoważonego rozwoju oraz walki z obszarami ubóstwa i głodu. 

Liderzy i liderki 190 państw świata po raz pierwszy dali wyraz znaczeniu przedsiębiorczości społecznej w zrównoważonym rozwoju. W dokumencie końcowym temat ekonomii społecznej poruszony został kilkukrotnie. Rola spółdzielczości podkreślana jest w kontekście:

• przyczyniania się do wzrostu włączania społecznego (inkluzji społecznej)
• przyczyniania się do wzrostu partycypacji społecznej
• ograniczania ubóstwa, szczególnie w krajach rozwijających się. 

Ponadto uznano, że silne spółdzielnie rolnicze to doskonałe narzędzie zrównoważonej i efektywnej produkcji żywności oraz racjonalnej gospodarki łańcuchami dostaw żywności. Zaproponowano również współpracę biznesu na rzecz tworzenia zielonych miejsc pracy, ze szczególnym uwzględnieniem angażowania do nich osób wykluczonych społecznie / zagrożonych wykluczeniem społecznym (przy wsparciu spółdzielni). 

W czym jeszcze mogą się przydać przedsiębiorstwa społeczne?Co może zrobić biznes?

Podkreślano rolę podmiotów ekonomii społecznej w budowaniu sieci komunikacji, wymianie informacji i prowadzeniu dialogu przy tworzeniu programów zrównoważonego rozwoju. Szczególnie w czasach kryzysu, podmioty ekonomii społecznej pełnią istotną rolę w rozwoju gospodarki, sprawiedliwego handlu (Fair Trade) oraz aktywności ekonomicznej społeczności lokalnej. 

Co więcej, po raz pierwszy w sposób tak otwarty zachęcono prywatnych przedsiębiorców do współpracy i inwestowania w kapitał społeczny podmiotów ekonomii społecznej w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju. 

Szczyt Ziemi w Rio: kapitał społeczny dla zrównoważonego rozwoju 

Podczas Konferencji podkreślono rolę przedsiębiorstw społecznych w budowaniu sieci komunikacji, wymianie informacji, dialogu w fazie planowania programów zrównoważonego rozwoju. Podmioty ekonomii społecznej pełnią także istotną rolę ze względu na rozwój gospodarki, sprawiedliwego handlu oraz aktywności ekonomicznej społeczności lokalnych.  Liderzy zachęcają prywatne przedsiębiorstwa do współpracy oraz inwestowania w kapitał społeczny podmiotów ekonomii społecznej, osób marginalizowanych i wykluczonych w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Szczyt Ziemi w Rio, po dwudziestu latach od pierwszej globalnej konferencji środowiskowej, podjął tematykę ekonomii społecznej jako znaczący element zrównoważonego rozwoju. To wielkie wydarzenie dla entuzjastów i entuzjastek przedsiębiorczości społecznej na świecie!

Przeczytaj również: 10 powodów do świętowania spółdzielczości 

Zobacz także: Dlaczego spółdzielnie są ważne w czasach kryzysu? Wypowiedź Bruno Reolants (CICOPA)

tekst: Barbara Dąbek

Franczyza społeczna na Podlasiu

"Franczyzaspołeczna. Europa-Polska-województwo podlaskie" to tytuł publikacji, która ukazała się w ramach projektu "Ekonomia Społecznego Sukcesu". Autorkami opracowania są Marta Małecka-Dobrogowska i Magdalena Skup, a redaktorem Piotr Krośniak z UNDP (Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju).  

O projekcie

FundacjaForum Inicjatyw Rozwojowych w Białymstoku realizuje projekt „Ekonomia Społecznego Sukcesu”. Idea projektu opiera się na poszukiwaniu długotrwałych źródeł finansowania podmiotów ekonomii społecznej poprzez wypracowanie i przetestowanie modelu franczyzy społecznej w regionie.

Testowany w projekcie model franczyzy społecznej ma na celu łączenie społecznej użyteczności z rachunkiem ekonomicznym działalności prowadzonych przez podmioty ekonomii społecznej.  Adaptacja modelu franczyzy społecznej oferuje szansę zdobycia wiedzy, metodologii i narzędzi przedsiębiorstwom społecznym przy wsparciu i doradztwie biznesowym franczyzodawcy. Ponadto w projekcie wykorzystane i upowszechniane będą liczne dobre praktyki franczyz społecznych funkcjonujących w Unii Europejskiej  oraz dobre praktyki wypracowane w ramach IW EQUAL w tym zakresie.

Pierwsza franczyza społeczna w regionie uruchomiona zostanie już w listopadzie 2012 roku.

Projekt jest realizowany w ramach działania 7.2. Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnienie sektora ekonomii społecznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Poddziałanie 7.2.2 Wsparcie Ekonomii społecznej.

Spółdzielcze Spotkania z Ekonomią Społeczną na Podkarpaciu - cykl wydarzeń!

Mamy  ogromną przyjemność zaprosić Państwa na cykl Spółdzielczych Spotkań z Ekonomią Społeczną, które odbędą się w dniach 13-17 lipca na terenie województwa podkarpackiego. Każdy dzień będzie obfitował w nowe wydarzenia i będzie się odbywał w innym mieście.

Podczas tych spotkań dyskutować będziemy na temat różnych aspektów tworzenia i działania spółdzielni socjalnych, od wizerunku po ekonomizację działań. Pierwszy raz podsumujemy obszary działania i ilość utworzonych dotychczas spółdzielni socjalnych, podyskutujemy o szansach i możliwościach na ich rozwój w nowej perspektywie finansowej 2014-2020. Przyjrzymy się jak przebiega współpraca z innymi sektorami oraz podyskutujemy o tym co z tego wynika.

Kalendarz spotkań:

13 lipca 2012r., Leżajsk - Muzeum Ziemi Leżajskiej

Program:

09:30 – 10:00    

Rejestracja uczestników i uczestniczek spotkania, poczęstunek, kawa

10:00 – 10:20

Przywitanie zaproszonych prelegentów i prelegentek oraz gości

10:20 – 10:40

Możliwości pozyskania środków na działalność statutową

Beata Matyjaszczyk,  Przewodnicząca Gdańskiej Rady Organizacji Pozarządowych

10:45 – 11:05    

Czy klauzule społeczne są szansą dla spółdzielni socjalnych?

Elżbieta Świętek, Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP)

11:10 – 11:30   

Okiem burmistrza: korzyści dla samorządu ze współpracy z SS.

Ryszard Grüner, Burmistrz Byczyny                    

11:35 – 11:55    

Blaski i cienie współpracy z samorządem okiem Spółdzielcy

Marcin Juszczyk, Prezes Spółdzielni Socjalnej Produkcyjno – Handlowo – Usługowej w Byczynie

12:00 – 12.30   

Obiad

12.30 – 14.30   

potkanie sieciujące

Klauzule społeczne szansą dla spółdzielni socjalnych? Czy potrafimy ją wykorzystać?

16 lipca 2012 r, Tarnobrzeg

Program:

09:30 – 10:00
Rejestracja uczestników i uczestniczek spotkania, poczęstunek, kawa      

10:00 – 10:20
Przywitanie zaproszonych prelegentów i prelegentek oraz gości    

     

10:20 – 12:20
Panel Dyskusyjny
Komu i kiedy współpraca się opłaca?
Udział w panelu wezmą: Beata Matyjaszczyk, Przewodnicząca Gdańskiej Rady Organizacji Pozarządowych, Elżbieta Świętek, Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) oraz Konrad Fijołek, p.o. dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy

12:20 – 12.40
Obiad

12.40 – 14.40
Spotkanie sieciujące
Nowa perspektywa finansowa 2014-2020 – co możemy zyskać i co musimy zrobić?
Cezary Miżejewski, Prezes Ogólnopolskiego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Socjalnych

17 lipca 2012 r, Rzeszów, Urząd Marszałkowski sala 212,Program:

09:30 – 10:00 

Rejestracja uczestników i uczestniczek spotkania, poczęstunek, kawa        

10:00 – 10:20 

Przywitanie zaproszonych prelegentów i prelegentek oraz gości         

10:20 – 10:40  Czy nowa perspektywa finansowa 2014-2020 jest szansą dla Podkarpacia?

Cezary Miżejewski, Prezes Ogólnopolskiego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Socjalnych

10:45 – 11.05

Wizerunek jest ważny? Spółdzielnie socjalne okiem Pani Redaktor Barbary Pawlak, TVP Rzeszów

11:10 – 11.30 

Ekonomizacja działań spółdzielni? Rzeczywistość czy mit?

Kamil Zieliński, Prezes Spółdzielni KGB

11.35 – 11.55 

Poddziałanie 7.2.2 to szansa czy zagrożenie dla spółdzielni?  Pierwsze podsumowania

Bartosz Kostecki, Kierownik Wydziału Rozwoju Integracji Społecznej Wojewódzkiego Urzędu Pracy

12:00 – 12.30
Obiad

12.30 – 14.30  
Panel  Dyskusyjny  Quo vadis Spółdzielnio Socjalna?

Spółdzielcze Spotkania z Ekonomią Społeczną realizowane są przez Spółdzielnię Socjalną Dębnianka przy współpracy z Regionalnym Centrum Ekonomii Społecznej Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) w Lublinie oraz Wojewódzkim Urzędem Pracy w Rzeszowie w ramach projektu „Ośrodek Wsparcia Spółdzielczości socjalnej w Byczynie współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. 

Szkoła Letnia Innowacji Społecznych

Biuro Projektowe Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) w Polsce 

zaprasza 

pracowników i pracowniczki, wolontariuszy i wolontariuszki oraz stażystów i stażystki 

Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej z województw: podlaskiego, lubelskiego i podkarpackiego, 

do udziału w Szkole Letniej Innowacji Społecznych.

Szkoła Letnia odbędzie się w dniach 25-30 sierpnia w malowniczej miejscowości Nasutów, położonej pod Lublinem, w bezpośrednim sąsiedztwie Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego.

Sześciodniowe spotkanie będzie doskonałą okazją do poznania się i wymiany doświadczeń, a także wspólnego wypracowania innowacyjnych rozwiązań w oparciu o metody i narzędzia, które skutecznie funkcjonują w innych częściach świata. Wszystkie zajęcia przygotowane zostały przez zespół trenerski Agendy ONZ ds. 

Rozwoju. Pierwsze trzy dni poświęcone będą warsztatom i wykładom z zakresu zrównoważonego rozwoju, rozwoju lokalnego, równości szans ze względu na płeć, współpracy z biznesem oraz komunikacji. Zaprezentowane zostaną również przykłady interesujących rozwiązań problemów społecznych na poziomie lokalnym oraz narzędzi, które mogą być wykorzystywane w pracy Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej. Podczas pozostałych dwóch dni uczestnicy i uczestniczki Szkoły Letniej wezmą udział w Laboratorium Innowacji. Na podstawie samodzielnie zdiagnozowanego problemu lub potrzeby, która jest najbliższa ich środowisku oraz w oparciu o wiedzę zdobytą w ramach Szkoły, w interdyscyplinarnych grupach, zaprojektują propozycje rozwiązań wykorzystujących możliwości innowacji społecznych i nowoczesnych technologii.

Koszt dojazdu, zakwaterowania i wyżywienia pokrywa Organizator.
 
Prosimy o wypełnienie do 19 lipca formularza aplikacyjnego.

Liczba miejsc jest ograniczona!


W razie jakichkolwiek pytań prosimy o kontakt:
Gabriela Cichowicz: gabriela.cichowicz@undp.org
Martyna Rubinowska: martyna.rubinowska@undp.org

Bloki programowe:

Zrównoważony rozwój na poziomie lokalnym i globalnymProwadzenie: Justyna Choroś

Warsztat ma na celu pokazanie innego, niż dominujące, spojrzenia na rozwój. Zrównoważony rozwój to budowanie na czterech filarach jakimi są społeczeństwo, środowisko, gospodarka i kultura. W tym kontekście szczególną uwagę zwrócimy na długotrwały horyzont czasowy rozwoju oraz zasadę sprawiedliwości, obejmującą m.in. sprawiedliwy dostęp do zasobów. Uczestnicy i uczestniczki przekonają się, że wykorzystywanie zasad zrównoważonego rozwoju i patrzenie na problemy społeczne „przez okulary zrównoważonego rozwoju” generować może alternatywne rozwiązania dla problemów społecznych.

Równość szans ze względu na płećProwadzenie: Ewa Pieszczyk, Anna Szadkowska – Ciężka

Praca w obszarze ekonomii społecznej to działalność, w której na każdym kroku mierzymy się z własnymi przekonaniami na temat siebie i innych, ról społecznych, powinności i praw, jakie nam wszystkim przysługują, a także na temat skuteczności podejmowania jednych działań a nieskuteczności innych. Zajęcia z tematyki równości szans to okazja, by skonfrontować się z własnymi przekonaniami, posłuchać, jakie przekonania mają inni, a także dowiedzieć się, w jaki sposób radzić sobie z nierównym traktowaniem (własnym i innych). Będziemy rozmawiać o zmianie społecznej w kontekście równości szans, stereotypach i dyskryminacji, a także dlaczego, z punktu widzenia rozwoju społeczności lokalnych, znajomość problematyki kulturowych uwarunkować tożsamości płci (gender) jest kluczowa dla podejmowania skutecznych interwencji.

Rozwój endogenny
Prowadzenie: Justyna Choroś, Agnieszka Orzechowska

Przedmiotem warsztatu będzie także nowe spojrzenie na teorię rozwoju lokalnego. Wspólnie zastanowimy się nad tym, w jaki sposób wykorzystywać wewnętrzne społeczno-ekonomiczne, przyrodnicze, geograficzne, ludzkie i inne zasoby społeczności, aby lepiej spełniać oczekiwania jej mieszkańców i mieszkanek oraz pełniej zaspokajać ich potrzeby. W trakcie warsztatu poznamy także najlepsze przykłady wykorzystania lokalnych zasobów do rozwoju społeczności. Warsztat ten będzie jednocześnie wstępem do wypracowania pomysłów na pracę ze społecznością lokalną.

Współpraca z biznesem
Prowadzenie: Magdalena Kostulska

Zajęcia będą okazją do przyjrzenia się praktycznym aspektom współpracy z biznesem: Jak odpowiednio zaplanować współpracę? Jak znaleźć partnera? Jak współpracować i zbudować trwałą relację? Jak należy przygotować się do współpracy z biznesem? Jakie korzyści taka współpraca nieść powinna? Jak dobrze sformułować obszary współpracy?

Zajęcia prowadzone będą w oparciu o doświadczenia UNDP z budowania wielosektorowych koalicji i współpracy z partnerami biznesowymi, takie jak ogólnoświatowa inicjatywa Sekretarza Generalnego ONZ Global Compact, jak również funkcjonujące w Polsce: Koalicja Ekonomii Społecznej, model Anioła Ekonomii Społecznej oraz konkurs na najlepsze partnerstwo społeczno-prywatne.

Zielone miejsca pracy
Prowadzenie: Justyna Choroś

W trakcie warsztatu odpowiemy na pytanie, czym są zielone miejsca pracy. Zastanowimy się jakie przełożenie na rynek pracy ma wdrażanie idei zrównoważonego rozwoju oraz jakie miejsca pracy są przez to kreowane.

Komunikacja, narzędzia, metody
Prowadzenie: Piotr Krośniak, Justyna Król

Rozwój nowoczesnych technologii i ciągłe namnażanie się kanałów komunikacji stwarza ogromne możliwości usprawnienia działań w sektorze NGO i zachęca do jeszcze głębszego wsłuchiwania się w potrzeby społeczności lokalnych i grup docelowych. Żeby jednak skutecznie wykorzystać tę szansę, niezbędna jest świadomość dostępnych możliwości oraz umiejętność dostosowania ich do potrzeb projektu czy całej organizacji. Podczas warsztatów uczestnicy i uczestniczki poznają najpopularniejsze narzędzia z Polski i z zagranicy oraz dowiedzą się, jak tworzyć proste strategie komunikacyjne i docierać do swoich grup docelowych. 

Laboratorium innowacji
Prowadzenie: Justyna Król

Uczestnicy i uczestniczki Szkoły Letniej będą mieli możliwość wybrania problemu lub potrzeby, która jest najbliższa ich środowisku, a następnie w interdyscyplinarnych grupach zaprojektują propozycje  rozwiązań wykorzystujących możliwości nowoczesnych technologii oraz alternatywne metody rozwiązywania problemów, zaprezentowane podczas warsztatów poprzedzających Laboratorium Innowacji.

Spółdzielnie budują lepszy świat

Mamy Międzynarodowy Rok Spółdzielczości ONZ, co świetnie zgrywa się z  boomem na zakładanie spółdzielni w Polsce.

Pytanie, czy mamy się czym pochwalić? Jestem pewna, że tak. Jest ku temu okazja: festiwal filmów krótkometrażowych Międzynarodowego Roku Spółdzielczości, który odbędzie się 19 listopada 2012 w siedzibie ONZ w Nowym Jorku podczas ceremonii zakończenia obchodów roku spółdzielczości. Temat przewodni to "Spółdzielnie budują lepszy świat".

Filmy powinny promować spółdzielczość oraz pokazywać, czym są spółdzielnie i czym się zajmują. Elementem filmu powinno być również jedno z dziesięciu przesłań Międzynarodowego Roku Spółdzielczości:

1. Spółdzielnie budują lepszy świat
2. Spółdzielnie są własnością ich członków i członkiń, działają na ich rzecz i są przez nich/nie prowadzone
3. Dzięki spółdzielniom ich członkowie i członkinie mogą pełniej korzystać ze swoich praw (Cooperatives empower people)
4. Spółdzielnie poprawiają warunki życia i wzmacniają gospodarkę
5. Spółdzielnie wspierają zrównoważony rozwój
6. Spółdzielnie promują rozwój obszarów wiejskich
7. Spółdzielnie równoważą cele społeczne i ekonomiczne
8. Spółdzielnie promują wartości demokratyczne
9. Spółdzielnie i gender: droga wyjścia z ubóstwa
10. Spółdzielnie: zrównoważony model biznesowy dla młodzieży. 

Filmy można zgłaszać do 30 września 2012 roku.

Więcej szczegółowych informacji: http://social.un.org/coopsyear/film-festival.html

tekst: Anna Szadkowska-Ciężka

Mapka OWES na Lubelszczyźnie

Przygotowaliśmy graficzną prezentację liczby i lokalizacji Ośrodków Wsparcie Ekonomii Społecznej w województwie lubelskim.

Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej w województwie lubelskim,
opracowanie: Wojciech Kutnik 

Mapka sporo mówi o tym, jak wygląda sytuacja w poszczególnych powiatach, gdzie występują OWES, a gdzie nie ma ich wcale, a także kto je prowadzi.

To wygodne narzędzie nie tylko dla osób, które chciałyby skorzystać ze wsparcia OWES.

Już wkrótce opublikujemy mapy dla województw podlaskiego i podkarpackiego.